به نقل از «فرارو»

جزئیات وضعیت ذخیره سد‌ها / بحرانی‏‏‌ترین سد‌ها

تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۴۸۲۱۶

بررسی و تحلیل بازوی پژوهشی مجلس از شاخص‌های کلان بخش آب در سه‌ماه دوم سال ۱۴۰۲ حاکی از این است که با توجه به شاخص‌های مهم آب و هواشناسی در سه‌ماهه تابستان، در مناطق وسیعی از استا ن‌های واقع در فلات مرکزی و جنوب کشور خشکسالی شدید و بسیار شدیدی حاکم بوده است. جنوب خراسان رضوی، بخش‌هایی از خراسان جنوبی و قسمت اعظم استا ن‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس و یزد خشکسالی بسیار شدید و بخشی از استان سمنان، قم، اصفهان، جنوب خوزستان و بوشهر خشکسالی شدید را تجربه کرده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بررسی شاخص‌های خشکسالی نشان می‌دهد که در این مدت تنها در بخش‌هایی از استان گیلان، اردبیل، خراسان‌شمالی و خوزستان شرایط ترسالی حاکم بوده است.

در خصوص حوضه‌های آبریز فرامرزی و مشترک، در سه‌ماهه تابستان اغلب مناطق واقع در شرق و غرب کشور، بدون بارش بوده و در برخی مناطق نیز بارشی کمتر از ۵میلی‌متر داشته اند. تنها در شهریورماه، در بخشی از مناطق مرکزی و شما ل‌شرقی افغانستان بارش‌هایی رخ داده که اغلب کمتر از ۱۰میلی‌متر بوده است.

در دوره ۱۲ ماه منتهی به شهریورماه سال ۱۴۰۲ در اغلب کشور‌های منطقه، خشکسالی خیلی شدید تا متوسط حاکم بوده است، به نحوی که شرق ترکیه، غرب افغانستان و اغلب مناطق ایران از این خشکسالی متاثر بوده اند. در سه‌ماهه فصل تابستان اغلب مناطق خاورمیانه، شرق دریای خزر و آسیای میانه در معرض خشکسالی کم تا خیلی شدید قرار داشته اند، به نحوی که در کشور عراق «خشکسالی متوسط تا شدید»، در اغلب مناطق نیمه غربی افغانستان «خشکسالی شدید تا خیلی شدید»، در نیمه شرقی افغانستان «خشکسالی خفیف تا نرمال»، در نیمه شرقی ایران «خشکسالی شدید تا خیلی شدید» و در نیمه غربی ایران «خشکسالی خفیف تا متوسط» حاکم بوده است. در همین زمان از کشور‌های همسایه تنها ترکیه در شرایط ترسالی قرار داشته است.

پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور نشان می دهد وضعیت بارش در سه ماهه پاییز در خاورمیانه، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان و شرق و شمال شرق آسیا بی هنجاری مثبت و در مناطق کوچک پراکنده‌ای در مرکز آسیا بی‌هنجاری منفی خواهد بود. همچنین در این مدت، پیش‌بینی وضعیت بارش نشان می دهد که در سه‌ماهه پاییز میانگین دما در قسمت اعظم آسیا بیشتر از نرمال خواهد بود. دمای بالاتر از نرمال در عربستان‌سعودی مشهودتر خواهد بود. همچنین این شرایط در غرب دریای خزر، شمال آفریقا، هند و شرق و جنوب شرق آسیا حاکم خواهد بود.

وقوع خشکسالی در کشور‌های همسایه

وقوع خشکسالی در کشور‌های همسایه شرقی از جمله افغانستان در کنار برخی اقدامات ساز ه‌ای این کشور روی رودخانه هیرمند، موجب کاهش چشمگیر آورد این رودخانه شده و با توجه به وابستگی منابع آب استا ن‌های شرقی به‌ویژه سیستان و بلوچستان به آب ورودی از رودخانه هیرمند، تامین آب این مناطق با چالش‌های جدی مواجه شده است. علاو ه بر مشکلات مربوط به آب شرب، عدم‌تامین حق‌آبه‌های زیست محیطی، باعث ایجاد کانون‌های گردوغبار در این مناطق شده و در کنار کمبود جدی آب شرب، زندگی مردم را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده است. همچنین کاهش میزان بارش و حاکم بودن شرایط خشکسالی در کشور‌های همسایه غربی (عراق) نیز موجب کم شدن ورودی تالاب‌ها و وضعیت نامطلوب اروندرود شده و با ایجاد کانون‌های گردوغبار و نفوذ به داخل کشور، استا ن‌های واقع در مناطق غربی و در برخی موارد بخش‌های گسترد ه‌ای از کشور درگیر این معضل می‌شوند.

وضعیت ذخیره سد‌ها

درخصوص وضعیت سد‌های کشور، بیشترین درصد اختلاف ذخیره با سال گذشته تا آخر شهریورماه مربوط به سد زایند ه‌رود در استان اصفهان است که با ۴۴۱میلیون مترمکعب ذخیره، ۱۵۴‌درصد بیشتر از سال قبل ذخیره آب دارد. با وجود اختلاف فراوان با سال گذشته، تنها ۳۶‌درصد از حجم مخزن این سد تا آخر شهریورماه پر بوده است.

در استان سیستان و بلوچستان، چا ه‌نیمه‌ها با ۴‌درصد میزان پرشدگی، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۸‌درصد کاهش داشته و در شرایط بحرانی قرار دارند. ذخایر سد‌های استان‌های فارس، کرمانشاه، هرمزگان و خراسان‌رضوی نیز افت محسوسی داشته که این موضوع باعث کاهش سهم منابع آب سطحی در تامین مصارف شده است و اغلب سد‌ها دچار تنش آبی به‌خصوص آب شرب بوده اند. سد‌های واقع در استان گلستان و داراب واقع در استان فارس عملا خالی بوده و ذخیره آن‌ها صفر است. همچنین وضعیت سد‌های دوستی و طرق در استان خراسان‌رضوی با حدود ۸‌درصد پرشدگی بحرانی ارزیابی می‌شود.

سهم اندک تولید برقابی از کل تولید برق

در فصل تابستان مجموع میزان تولید برقابی کشور نسبت به فصل بهار، افزایش داشته و از حدود ۷۵۰۰مگاوات ساعت در بهار به حدود ۸۳۰۰مگاوات ساعت در تابستان رسیده است. به‌رغم افزایش میزان تولید برقابی، سهم برقابی از کل تولید برق کشور در فصل تابستان نسبت به فصل بهار کاهشی بوده است. سهم تولید برقابی از کل تولید برق در فصل بهار تقریبا ۸‌درصد بوده و این عدد در فصل تابستان به ۷.۶درصد رسیده که کاهش میزان تولید برقابی در شهریورماه به ۱۶۳۸مگاوات ساعت علت این کاهش بوده است. در واقع، در شهریورماه با کاهش میانگین دمای هوا و کاهش مصرف برق، میزان تولید برقابی نیز به‌تناسب کم شده و در نتیجه سهم تولید برقابی از کل برق تولیدی کشور در این ماه به طور محسوس کاهش داشته و به ۴‌درصد رسیده است.

توزیع نامتوازن اعتبارات آب

میزان تخصیص اعتبارات در هر بخش نقش مهمی در پیشبرد اهداف مدیریتی و اجرایی آن خواهد داشت. در بخش آب، مجموع اعتبارات مصوب مربوط به تملک دارایی‌های سرمایه‌های در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۲۹۲۵۴۰میلیارد ریال بوده که از این میزان، مبلغ ۶۷هزار میلیارد ریال طی سه ماه دوم سال‌جاری تخصیص یافته که درصد عملکرد بودجه در این مدت تقریبا معادل ۲۳درصد است.

اعتبارات تخصیص‌یافته عمدتا مربوط به برنامه‌های آبرسانی، تاسیسات فاضلاب و ساختمان سد بوده است. با احتساب ۳‌درصد اعتبارات تخصیص‌یافته در فصل بهار، مجموع تخصیص صورت‌گرفته به این بخش در نیمه اول سال‌جاری به ۲۶‌درصد می‌رسد و تامین قریب به ۷۵‌درصد اعتبارات مصوب، به نیمه دوم سال موکول شده است. توزیع نامتوازن اعتبارات در طول سال، موجب عدم‌امکان برنامه ریزی صحیح برای اجرای طرح ها، وضعیت نامطلوب مشاوران و پیمانکاران، عدم‌تحقق اهداف برنامه‌های توسعه و همچنین طرح‌ها و پروژ ه‌های تعریف‌شده در قانون بودجه، عدم‌پایبندی به برنامه زمان‌بندی اجرای پروژ ه‌ها و طر ح‌های عمرانی و همچنین ایجاد ابهام در بودجه‌ریزی سال آینده خواهد شد.

وقایع مهم بخش آب

وقایع مختلف رخ‌داده در بخش آب بسته به میزان اهمیت آنها، وضعیت این بخش را در موضوعات مختلف سازه ای، مدیریتی، تنش‌های آبی، سرمایه‌گذاری و... نمایان‌تر کرده و اطلاع از آن‌ها به شناخت بهتر وضعیت این بخش کمک می‌کند.

در این راستا برخی وقایع مهم بخش آب در سه‌ماه دوم سال‌جاری شامل بحرانی‌تر شدن وضعیت تامین آب شرب در مناطق جنوب کشور، به‌ویژه استان سیستان و بلوچستان (عدم‌رها‌سازی حق‌آبه ایران از رودخانه هیرمند از سوی افغانستان و اعتراض رسمی کشور نسبت به این موضوع)، وضعیت بسیار بحرانی دریاچه ارومیه در فصل تابستان و خشک شدن قریب به صددرصدی آن، وقوع سیل در چند استان از جمله سیستان و بلوچستان، خراسان‌شمالی، اردبیل و برخی شهر‌های واقع در نوار شمالی کشور از جمله رخداد سیل شدید در شهر آستارا و ایجاد خسارت فراوان، اجرای طرح‌های اضطراری آبرسانی در شهر‌ها و روستا‌های دارای تنش آب شرب، اعتراض کشور‌های آسیای میانه به سیاست‌های آبی افغانستان و تشدید بحران آبی منطقه با تکمیل کانال قو ش‌تپه، بازدید هیات فنی ایران از ایستگاه آب‌سنجی دهراوود واقع در بالادست سد کجکی روی رودخانه هیرمند واقع در کشور افغانستان می‌شود.

تداوم بحران تامین آب شرب

بررسی آمار مربوط به بخش آب و هواشناسی حاکی از آن است که در مقایسه با میانگین بلندمدت، وضعیت کماکان مطلوب نبوده و چالش‌های اساسی مدیریت منابع آب کشور به قوت خود باقی خواهد ماند و لزوم تجدیدنظر در برخی سیاستگذار ی‌های کلان بخش آب، مضاعف خواهد بود. بارزترین این سیاست‌ها، لایحه قانون برنامه پنج ساله هفتم توسعه است که در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است و از این حیث باید توجه کافی صورت پذیرد.

از آنجا که رفع چا لش‌های زیست‌محیطی ازجمله گردوغبار در مناطق غربی و شرقی کشور نیازمند برنامه ریزی عمدتا بلندمدت است، باید توجه داشت که احتمالا در ما ه‌های آتی، پدیده گردوغبار مشابه سال‌های قبل رخ بدهد، بنابراین آمادگی و اطلاع‌رسانی در این مورد باید در دستور کار قرار گیرد.

لازم است وزارت نیرو به عنوان متولی بخش آب کشور به همراه سایر دستگاه‌های اجرایی ذی ربط، نقشه راه مدیریت منابع آب این مناطق را تدوین و جهت جلوگیری از ایجاد بحران‌های مشابه آنچه در تابستان سال‌جاری رخ داد با اولویت، اجرایی کند. در فصل تابستان، در حوضه‌های آبریز فرامرزی و مشترک واقع در شرق و غرب کشور نیز کاهش بارش و افزایش دما به وقوع خشکسالی در این مناطق منجر شده است. متاسفانه نبود نقشه راهی مشخص و جامع در زمینه مدیریت منابع آب مرزی ورودی و خروجی کشور به چالش‌های ذی ربط دامن زده و در برخی موارد ناهماهنگی‌ها و موازی کاری‌ها نیز موجب هدررفت سرمایه‌های ملی شد ه است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل میزان تولید برقابی سیستان و بلوچستان کشور های همسایه رودخانه هیرمند فصل تابستان حاکم بوده خشکسالی شدید اغلب مناطق استا ن سه ماهه خیلی شدید سه ماه سال جاری فصل بهار منابع آب دوم سال آب شرب بخش آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۴۸۲۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش۱۰ درصدی کشت گل محمدی در خراسان رضوی به دلیل خشکسالی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی،معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: سطح زیر کشت گل محمدی این استان به دلیل خشکسالی و افت چاه‌های آبیاری حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است. محمد میری گفت: سطح زیر کشت گل محمدی در خراسان رضوی از هزار و ۳۲۷ هکتار در سال ۱۴۰۱ به حدود یک هزار و ۲۰۰ هکتار در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است.   او با بیان اینکه برداشت گل از اواسط اردیبهشت ماه جاری در مناطق گرمسیر به ترتیب تا سایر مناطق آغاز می‌شود، افزود: پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۲ هزار و ۸۰۰ تن گل محمدی‌تر در استان برداشت شود.   معاون جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: اکنون در استان تعداد ۲۵ واحد صنایع بزرگ گلاب‌گیری و فراوری گل محمدی و حدود ۳۰۴ واحد سنتی فعالیت می‌کنند.   میری با بیان اینکه میزان اشتغالزایی در طول دوره برداشت گل محمدی حدود ۴۲۰ هزار نفر روز است، افزود: امسال تولید گل محمدی در خراسان رضوی، ۲ هزار و ۸۰۰ تن پیش‌بینی شده است.